W tym roku Sztetl Falenica – Festiwal Kultury Żydowskiej Linii Otwockiej rozpocznie się już 20 września i przez dwa ostatnie weekendy września przenosić Was będzie do świata jej dawnych żydowskich mieszkańców. Już po raz drugi postaramy się uchylić nie tylko rąbka tajemnicy spowijającej świat polskich Żydów, ale także przybliżyć ich tradycje i kulturę oraz zaznajomić z nieodległą przeszłością i teraźniejszością żydowskiej diaspory.
Wierzymy, że muzyka ma magiczną moc zbliżania ludzi i właśnie dlatego w naszym programie obok klezmerskich aranżacji, znajdziecie też bliskowschodnią muzykę sefardyjską, tradycyjną żydowską, a nawet tanga.
W tym roku zapraszamy nie tylko, jak to miało miejsce w roku ubiegłym, na wspólne świętowanie zakończenia szabasu, ale także i na jego powitanie! I od tego zaczniemy nasz Festiwal. Opowieści Etel Szyc i Hanny Kossowskiej o tradycjach szabasowego stołu i koszernej kuchni umilą występy i opowieści piosenkarek Zofii i Czesławy Rajfer oraz aktora Teatru Żydowskiego, a prywatnie brata wokalistek, Henryka Rajfera.
O koszernych trunkach przedwojennej fabryki wódek i likierów Haberfeld opowie Piotr Przeniosło.
Nie możecie przegapić całodziennego, niedzielnego Jarmarku żydowskiego na bazarze w Falenicy. Przyjdźcie posmakować specjałów, którymi zajadała się przedwojenna linia otwocka. Pobuszujcie na straganach z pamiątkami, ceramiką, sztuką i wyrobami wszelkich rzemiosł. W naszym wehikule czasu w świat dawnych mieszkańców Falenicy pomoże nam się przenieść duet klezmerski, teatrzyk marionetkowy oraz koncert na scenie letniej Kulturoteki w Falenicy.
Mowa o „Szalom Falenic”, koncert na zakończenie jarmarku. Muzycy z zespołu BUM BUM ORKeSTAR nie bez powodu grają z Kayah, czy z uznawanym za jednego z najlepszych kantorów świata Yakovem Lemmerem. Podczas występu usłyszycie ich najlepsze aranżacje czerpiące pełnymi garściami z muzyki bałkańskiej, polskiej i klezmerskiej. Zapewniamy dużą dawkę pozytywnych emocji!
Teatr Pinezka z Gdańska specjalnie dla naszych najmłodszych widzów wystawi podczas jarmarku przedstawienie Purim Show Clowna Pinezki.
Jeśli jeszcze jakimś cudem nie znacie krakowskiego zespołu Kroke, którego muzyka ujęła nie tylko samego Stevena Spielberga, ale także Edytę Geppert, Nigella Kennedego czy Petera Gabriela, to koniecznie przyjdźcie do kościoła w Falenicy na koncert tych tytanów klezmerskiej sceny!
Podczas koncertu „Tango mych marzeń i snów” w wykonaniu: Anny Dereszowskiej oraz Gang Tango Sebastiana Wypychanie tylko będzie można posłuchać muzyki, która rozbrzmiewała w klubach od Buenos Aires po Warszawę, ale także podziwiać mistrzowskie pary taneczne: Piotra Woźniaka i Annę Iberszer oraz Rafała Maseraka i Annę Głogowską. Ogniste i melancholijne tanga kompozytorów żydowskich porwą nas swoim urokiem.
Wszyscy wiedzą, że „Śmiech to zdrowie” i dlatego już teraz polecamy kabaret żydowski w wykonaniu artystów Teatru Żydowskiego: Henryka Rajfera, Marka Węglarskiego, Moniki Chrząstowskiej i Teresy Wrońskiej. Nie zabraknie tak znanego i lubianego skeczu jak „Sęk”.
W muzyczną podróż „Z Jerozolimy do Falenicy” zabierze nas wokalistka Olga Avigail Mieleszczuk, której na scenie towarzyszyć będzie Erez Mounk, wirtuoz orientalnych instrumentów perkusyjnych, takich jak tabla czy darbuka. Całości koncertu dopełnią wizualizacje, które pomogą nam się przenieść, nie tylko w czasie ale i w przestrzeni, pod mury świętego miasta trzech religii.
A to zaledwie część wydarzeń, które przygotowaliśmy dla Was w ramach drugiej edycji Festiwalu Sztetl Falenica. Dla ciekawych opowieści o swojej małej ojczyźnie mamy wycieczkę rowerową. Jeśli lepiej jednak czujecie się z chochlą w ręku niż na siodełku bicykla, to zapraszamy na pokaz kulinarny połączony z degustacją najlepszego pod słońcem czulentu, które poprowadzą Hanna Kossowska i Etel Szyc. W tym roku będziecie mogli też nauczyć się kilku kroków tańców żydowskich, a dla dzieci przewidzieliśmy zajęcia ruchowo-taneczne. Nie zabraknie też spotkania z rabinem, którego warto zapytać o nurtujące nas sprawy, wernisażu wystawy Muzeum Polin „Z narażeniem życia. Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady” i innych wydarzeń, na które już teraz rezerwujcie sobie czas pomiędzy 20 a 29 września!
Głównym celem Sztetl Falenica, festiwalu organizowanego przez Fundację Ner Tamid oraz Urząd Dzielnicy Wawer, jest zachowanie pamięci o historii Falenicy, o utworzonym tutaj getcie dla społeczności żydowskiej, o znaczeniu kultury żydowskiej dla obecnej tożsamości tego miejsca. Chcemy by pamięć ta była przede wszystkim powodem do patrzenia w przyszłość i motywacją do budowania pozytywnych relacji w oparciu o wzajemny szacunek.
Aby zrealizować te cele chcemy zrealizować projekt przybliżający wydarzenia historyczne oraz promujący kulturą żydowską tradycyjną i współczesną. Poprzez udział w wystawach, spotkaniach, koncertach oraz warsztatach odbiorcy będą mieli możliwość zwiększenia swojej wiedzy, poszerzenia swoich umiejętności kreatywnych i artystycznych, przyjemnego i pożytecznego spędzania czasu wolnego poprzez udział w wysokiej jakości wydarzeniach.
W programie znajdą się zarówno wydarzenia artystyczne, które skierowane są do odbiorców-widzów, jak również bogata oferta wydarzeń dla osób lubiących udział aktywny – warsztaty i spacery.
Historia Falenicy nierozerwalnie wiąże się z obecnością polskich Żydów. W okresie międzywojennym, gdy Falenica była jeszcze nadwiślańską wsią w pobliżu Warszawy, w tej okolicy zaczęła osiedlać się społeczność żydowska. Gdy nadeszła II Wojna Światowa niemieccy okupanci wykorzystali ten fakt do stworzenia na tym terenie getta, które utworzono w październiku 1940 r. Przez getto przeszło łącznie ok. 7,5 tys. ludzi. Na miejscu zginęło blisko 2 tys. z nich – podczas likwidacji getta w sierpniu 1942 r. i likwidacji tartacznego obozu pracy w maju 1943 r. Większość zaś została wywieziona do obozu zagłady w Treblince, gdzie również czekała ich śmierć.
Trudno jest uciec od wspomnień tych strasznych czynów. Tym, którzy zginęli jesteśmy winni wspomnienie i wyciąganie nauki, by nigdy więcej na ziemiach polskich nie spotkał nikogo ten los. Naszym zadaniem jest budowanie pomostów kulturalnych i więzi międzyludzkich, które będą filarami przeciwko stereotypom, uprzedzeniom i ksenofobii.
Nasz Festiwal ma charakter niekomercyjny i edukacyjny – udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny, a część punktów programu odbywa się w plenerze, dla lepszej dostępności. Niektóre wydarzenia są również realizowane w formule on-line, co daje nam możliwość dotarcia do szerokiej publiczności.
ORGANIZATOR:
Fundacja Ner Tamid – Wieczne Światło
WSPÓŁORGANIZATOR:
Urząd Dzielnicy Wawer m. st. Warszawy
PARTNERZY GŁÓWNI:
The Torgow Family – Detroit, Michigan
Barbara Blumenthal
PARTNERZY:
Wawerskie Centrum Kultury
Europejski Instytut Kultury
Restauracja Letnisko
Restauracja Tiflisi
Restauracja Angelika
Restauracja Barak
Fundacja Stacja Kultury
Kinokawiarnia Stacja Falenica
Fundacja Wawer
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW
● Marszałek Województwa Mazowieckiego
“Zadanie publiczne dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego”
“Mazowsze dla organizacji pozarządowych”
Mazowszepomaga #programywsparcia#solidarnośćmazowiecka
● NCK – Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura – Interwencje. Edycja 2024
● MSWIA – Dofinansowano ze środków dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Fundacja Ner Tamid – Wieczne Światło korzysta z podmiotowej dotacji dla fundacji pozarządowych
● Urząd Dzielnicy Wawer
PATRON HONOROWY:
● Marszalek Województwa Mazowieckieg
SPONSORZY:
● WSH Fala
● Paulina Kozak-Mazur
● Cukiernia Kozak
● Foto Falenica
● PM Digital
● Dębski Clinic
● Restauracja Mandragora
● City Wine
● Jakob Haberfeld
PATRONI MEDIALNI:
● Tok FM
● Słowo Żydowskie
● Mój Wawer
● Kurier Wawerski
● Wawer News
● Wiadomości Sąsiedzkie
